Bescherm onze gezondheid tegen de vleesindustrie
Aan het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie
Petitie
Wij roepen de EU op om:
- een gezond en duurzaam voedselsysteem weer op de agenda zetten, waarbij burgers en kleine boeren centraal staan;
- de gezondheid van Europeanen te beschermen door enerzijds doelstellingen vast te stellen voor de terugdringing van vervuilende stoffen zoals methaan, en af te stappen van de industriële landbouw.
- ervoor te zorgen dat belastinggeld naar de juiste plekken in het voedselsysteem stroomt. Aandachtspunten, bijvoorbeeld uitstootvermindering en gezondere voeding, kunnen we via het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid hervormen;
- de gezondheid en behoeften van mensen boven de winsten van bedrijven te stellen. De vervuiler betaalt en de principes van vervuilingspreventie moeten worden toegepast.
Waarom is dit belangrijk?
We hebben een enorme kans om ons voedselsysteem op de rails te krijgen – en de EU loopt er straal voorbij.
Wetenschappers, meer dan 130 leden van maatschappelijke organisaties en zowaar de eigen raadgevers van de EU hebben bij haar aangedrongen op maatregelen voor gezond en duurzaam eten voor iedereen. [1] En toch blijft belastinggeld maar naar de vlees- en zuivelreuzen stromen – het gaat om niet minder dan 302,8 miljard euro per jaar, 80% van alle landbouwsubsidies. Voor elke 4 euro aan belasting aan de EU gaat 1 euro naar de bankrekening van een paar industriële veeteeltreuzen. [2, 3, 4]
Het is de grootste bron van methaanuitstoot in de EU: de veeteeltindustrie vervuilt onze lucht en is de eerste schakel in een overconsumptie van rood en bewerkt vlees – zo vormt het een dubbele bedreiging voor mens en planeet [5, 6]. Ondertussen verwoest klimaatverandering de leefwijze van Europese boeren: we moeten de kleine boer helpen om hun landbouwmethoden te diversifiëren en weerbaarheid op te bouwen. Jouw stem is essentieel om de EU eraan te herinneren dat er andere mogelijkheden zijn.
Als EU-burgers eisen we een voedseltransformatie waar iedereen wel bij vaart. Beleidsmakers hebben een enorme kans om kleine boeren en consumenten te ondersteunen en gezond eten en gezonde landbouw bij iedereen op het menu te krijgen. Dat bereiken ze onder andere met methaan-reductiedoelen voor de landbouw en een EU-actieplan voor plantaardig voedsel. [7]
Wetenschappers hebben het keer op keer bewezen: Minder overconsumptie van vlees en zuivel en meer consumptie van plantaardig voedsel, dat heeft enorme economische voordelen. We kunnen daarmee wel 1.3 biljoen euro per jaar sparen – meer dan drie keer de grootte van het gehele EU-landbouwbudget. [8] Als we onze afhankelijkheid van vlees en zuivel terugdringen, sparen we miljoenen aan gezondheidskosten [9], dringen we de uitstoot van supervervuilers zoals methaan terug [10] en kunnen we vier keer zoveel mensen voeden met dezelfde hoeveelheid land. Bovendien zijn de Europese boeren ook nog eens zelfvoorzienender, want ze importeren op dit moment heel veel van hun veevoer. [11, 12]
Het dieet van een Europeaan is niet alleen het product van ‘een vrije keuze’ – het is het resultaat van beleid, beschikbaarheid, prijs en reclame. Net als de olie- en tabaksreuzen dat eens deden, gebruiken de vlees- en zuivelruizen nu twijfelachtige tactieken: ze belobbyen Eurocommissarissen, zaaien angst, intimideren en verstoppen zich achter crises zoals de oorlog in Oekraïne – alles om de huidige situatie in stand te houden. En daar zijn ze niet alleen in. Supermarkten en grote voedselbedrijven hebben ook een dikke vinger in de pap en ze hebben een grote rol in het terugdringen van uitstoot van vlees en zuivel. Ook moeten ze consumenten in staat stellen om betere keuzes te maken voor hun gezondheid en de planeet.
Groene NGO’s, boerenorganisaties en industriële spelers zijn laatst samengekomen voor een zogenaamd ‘strategisch dialoog’. Daar waren ze het met elkaar eens: business as usual is geen optie. [13] Hoe kan het dan dat het nieuwe toekomstplan voor voedsel en landbouw geen enkele keer methaan in de mond neemt [14] en het voedselsysteem onvoldoende transformeert? Een blauwdruk voor een EU plantaardig actieplan bestaat – en de Commissie kan het toepassen voor een gezonder milieu en gezondere mensen. [15]
Met een flinke dosis people power kunnen we samen het hoofd bieden aan de druk van de vlees- en zuivelreuzen. Een andere toekomst is mogelijk en wij kunnen het ons niet langer veroorloven om stil te blijven staan. Teken nu de petitie.
Bronnen:
[1] https://www.beuc.eu/tools/eu-action-plan-plant-based-foods
[2] De EU heeft vervuilend eten ‘kunstmatig goedkoop’ gehouden door vier keer zoveel geld te pompen in veeteelt dan in de plantaardige landbouw, zo heeft onderzoek in Nature Food geconcludeerd. Meer dan 80% van het belastinggeld, dat volgens het gezamenlijke Europese landbouwbeleid (GLB) wordt verdeeld, komt terecht bij dierenproducten – ondanks de schade die ze de samenleving aanrichten. 2013 was het laatste jaar met volledige gegevens, maar nieuwere onderzoeken met onvolledige gegevens wijzen nog altijd op een enorme voorsprong van dierenproducten op plantproducten. Hier kan je een artikel van de Guardian lezen, dat de situatie samenvat. Het wetenschappelijke artikel vind je hier: 2024 Nature Food publicatie.
[3] 3,5% van de ‘boeren’ bezitten meer dan 50% van het landbouwterrein in Europa. Het EU-landbouwbudget wordt verdeeld volgens de hoeveelheid land van een boer, niet volgens de nood van een boer. Dat betekent dat rijke landeigenaren steeds rijker worden en kleine boeren steeds verder achterblijven. Hier vind je cijfers over de EU-situatie en dit artikel van the Guardian, legt uit hoeveel belastinggeld hun weg vindt naar rijken, of zelfs naar ultra-rijke miljardairs.
[4] https://cedelft.eu/publications/the-true-price-of-meat/
[5] Europeanen eten veel meer vlees en zuivel dan eigenlijk wordt aangeraden. Dat verhoogt onze kans op hart- en vaatziekten, kanker, diabetes en een vroegtijdig overlijden. De veeteelt is verantwoordelijk voor 20 procent van alle wereldwijde broeikasgas-uitstoot en een derde van alle methaan-uitstoot.
https://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2024/01/Truth-lies-and-culture-wars-final.pdf
[6] https://changingmarkets.org/report/the-new-merchants-of-doubt-how-big-meat-and-dairy-avoid-climate-action/
[7] https://www.beuc.eu/sites/default/files/publications/BEUC-X-2025-056_Blueprint_EU_Action_Plan_for_Plant-based_Foods.pdf
[8] in 2022 kostte de productie en consumptie van dierlijk voedsel, waaronder zijn impact op dierenwelzijn, de gezondheid van mensen, klimaat, het verbruik van land, water- en luchtvervuiling, drie biljoen euro. Dat is meer dan zeven keer de economische kosten van hun productie. Als we gezonder en plantaardiger eten, kunnen we 43% van deze neveneffecten voorkomen, wat volgens FAO-data uit 2020 neerkomt op 1,3 biljoen per jaar.
[9] Een officieel rapport van de EU uit 2024. Dit onderzoek van de GBD schat dat in de Europese Unie in 2019 meer dan 800.000 overlijdens en 14 miljoen ‘gezonde levensjaren’ verloren zijn gegaan aan ongezonde voedingspatronen. De medische consensus is dat meer plantaardig eten en plantaardige proteïnen voordelen oplevert voor onze gezondheid. Dat is onder anderen aangetoond door het Instituut voor Gezondheidsdata en -evaluatie. Die conclusie kan je terugvinden op: https://www.thelancet.com/gbd/summaries
[10] Een rapport van Greenpeace uit 2020, in samenwerking met het Europese Milieuagentschap (EEA), toont aan dat overproductie en consumptie van dierlijke producten aan de kaak moet worden gesteld om een klimaatcatastrofe te voorkomen. Het probleem is zo groot dat de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs niet te halen zijn zonder een transitie, of tenminste een reductie, van de veestapel. Dit artikel geeft meer context.
[11] 40% van het Europese land is aan landbouw gewijd – tien keer meer dan alle stedelijke en mensen-gecreëerde gebieden samen. Dat zeggen de meest recente landstatistieken van de EU. In 2025 worden nieuwe cijfers vrijgegeven.
Energie-efficiëntie (calorieën) en proteïne-efficiëntie van dierlijk voedsel is 25% of minder, volgens Our World in Data.
[12] De veeteelt importeert 66% van zijn proteïnerijke voeding van buiten de EU. Dit JRC-rapport spreekt van de ‘EU-proteïnekloof’: https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC137180
[13] https://eeb.org/strategic-dialogue-farmers-and-ngos-reach-historic-consensus-calling-for-a-fair-and-sustainable-transition-for-eu-food-and-farming/
[14] https://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2025/03/Methane-Matters-Consortium_Response-to-Hansens-Vision-for-Agriculture.pdf
[15] https://www.beuc.eu/sites/default/files/publications/BEUC-X-2025-056_Blueprint_EU_Action_Plan_for_Plant-based_Foods.pdf
Deze campagne is in samenwerking met:
