Chrońmy nasze zdrowie, walczmy z mięsnymi korporacjami
Do Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i Rady Unii Europejskiej
Petycja
Wzywamy Unię Europejską do:
- Wprowadzenie do porządku obrad tematu zdrowego i zrównoważonego systemu żywnościowego, który stawia obywateli i drobnych rolników w centrum reformy,
- Ochrony zdrowia społeczności europejskich poprzez ustanowienie celów redukcji zanieczyszczeń i planów działania w zakresie zanieczyszczeń, takich jak metan, oraz odejście od rolnictwa przemysłowego,
- Zapewnienia, że pieniądze podatników będą finansować właściwe działania w systemie żywnościowym, takie jak redukcja emisji i przejście na zdrowszą dietę, poprzez reformę Wspólnej Polityki Rolnej,
- Postawienia potrzeb i zdrowia ludzi ponad zyskami firm. Należy wdrożyć opłaty za emisje oraz zasady zapobiegania zanieczyszczeniom.
Dlaczego jest to ważne?
UE marnuje ogromną szansę na naprawę naszego systemu żywnościowego.
Eksperci naukowi, ponad 130 organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz sami doradcy Komisji Europejskiej apelują, by Unia przywiązywała większą wagę do budowy zdrowego i zrównoważonego systemu żywnościowego dla wszystkich. [1]
Tymczasem publiczne pieniądze wciąż trafiają do wielkich koncernów mięsnych i mleczarskich – aż 302,8 miliarda euro rocznie, co stanowi 80% wszystkich dopłat do rolnictwa. Z każdych 4 euro, które płacimy jako podatnicy do budżetu UE, prawie 1 euro trafia do niewielkiej grupy gigantów przemysłowej hodowli. [2,3,4]
Przemysłowa hodowla zwierząt to największe źródło emisji metanu w UE. Zanieczyszcza powietrze i napędza nadmierną konsumpcję czerwonego i przetworzonego mięsa – stanowiąc podwójne zagrożenie dla zdrowia ludzi i planety. [5,6] Tymczasem europejscy rolnicy ponoszą coraz większe straty przez skutki globalnego ocieplenia. Drobni rolnicy potrzebują wsparcia, by zdywersyfikować produkcję i zwiększyć odporność – a Twój głos jest kluczowy, by przypomnieć Unii, że możliwe są inne rozwiązania.
Jako obywatele i obywatelki UE domagamy się działań na rzecz transformacji systemu żywnościowego, która będzie korzystna dla wszystkich. Unia ma teraz realną szansę, by wesprzeć zarówno drobnych rolników, jak i konsumentów – i zagwarantować zdrową żywność oraz zrównoważone rolnictwo dla każdego. W tym: wprowadzenie celów redukcji emisji metanu w rolnictwie oraz realizacja unijnego planu działania na rzecz żywności roślinnej. [7]
Korzyści ekonomiczne wynikające z ograniczenia nadmiernej konsumpcji mięsa i nabiału oraz zwiększenia udziału produktów roślinnych są udokumentowane wielokrotnie. Możemy zaoszczędzić do 1,3 biliona euro rocznie – to ponad trzy razy więcej niż cały budżet UE na rolnictwo. [8]
Ograniczenie zależności od mięsa i nabiału pozwoli zmniejszyć koszty opieki zdrowotnej [9], ograniczyć emisję zanieczyszczeń takich jak metan [10], wyżywić cztery razy więcej ludzi na tej samej powierzchni ziemi, a także wzmocnić pozycję europejskich rolników, którzy dziś w ogromnym stopniu polegają na importowanej paszy dla zwierząt. [11,12]
To, co jemy w Europie, nie jest wyłącznie „wolnym wyborem” – decydują o tym polityki, dostępność, ceny i reklama. Tak jak wcześniej przemysł naftowy czy tytoniowy, wielkie koncerny mięsne i mleczarskie stosują brudne chwyty – od bezpośredniego lobbingu u Komisarzy, przez sianie strachu i zastraszanie, po wykorzystywanie innych kryzysów (np. wojny w Ukrainie), by utrzymać status quo. Supermarkety i wielkie firmy spożywcze również mają wpływ na to, co jemy – kształtują „żywnościowe otoczenie” i odgrywają kluczową rolę w ograniczaniu emisji z mięsa i nabiału oraz umożliwianiu konsumentom podejmowania zdrowszych i bardziej przyjaznych planecie wyborów.
W ramach niedawnego „Strategicznego Dialogu” między organizacjami ekologicznymi, związkami rolników, grupami konsumenckimi i przedstawicielami przemysłu, uzgodniono, że „kontynuowanie dotychczasowego kursu nie wchodzi w grę”. [13] Mimo to nowa „Wizja dla żywności i rolnictwa” nie wspomina nawet o metanie [14] i nie odpowiada na wyzwania transformacji systemu żywnościowego. Gotowy już „Plan Działań UE dla Żywności Roślinnej” mógłby zostać wdrożony przez Komisję Europejską, by wesprzeć zmiany i poprawić zdrowie ludzi oraz stan środowiska. [15]
Razem możemy przeciwstawić się presji, jaką wywierają na unijnych decydentów lobbyści korporacji mięsnych i mleczarskich. Na stole leży inna przyszłość – nie możemy sobie pozwolić na bezczynność. Podpisz petycję już teraz.
Przypisy:
[1] https://www.beuc.eu/tools/eu-action-plan-plant-based-foods
[2] UE sztucznie uczyniła diety oparte na produktach zwierzęcych „tańszymi”, przeznaczając czterokrotnie więcej środków na hodowlę zwierząt niż na uprawę roślin, jak wykazały badania. Ponad 80% publicznych funduszy przekazywanych rolnikom w ramach wspólnej polityki rolnej UE (WPR) w 2013 r. trafiło na produkty pochodzenia zwierzęcego, mimo szkód, jakie powodują dla społeczeństwa, według badania opublikowanego w Nature Food. Rok 2013 to najnowszy rok z pełnymi danymi. Nowsze badania z częściowymi danymi wciąż pokazują silne faworyzowanie produkcji żywności zwierzęcej nad roślinną. Pełne podsumowanie w artykule The Guardian 2024. Publikacja Nature Food 2024.
[3] 3,5% rolników posiada ponad 50% gruntów rolnych w Europie, a budżet rolny UE jest przydzielany na podstawie powierzchni posiadanej ziemi, a nie rzeczywistych potrzeb. Oznacza to, że bogaci właściciele ziemscy się bogacą, a mali rolnicy są pozostawieni na marginesie. Statystyki UE dostępne tutaj. Artykuł w The Guardian ujawnia, jak duża część pieniędzy podatników trafia do bogatych lub bardzo bogatych (miliarderów).
[4] https://cedelft.eu/publications/the-true-price-of-meat/
[5] Europejczycy jedzą znacznie więcej mięsa i nabiału niż zalecane normy zdrowotne, co zwiększa ryzyko chorób serca, raka, cukrzycy i przedwczesnej śmierci. Sektor hodowli zwierząt odpowiada za 20% globalnych emisji gazów cieplarnianych i około jednej trzeciej emisji metanu.
https://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2024/01/Truth-lies-and-culture-wars-final.pdf
[6] https://changingmarkets.org/report/the-new-merchants-of-doubt-how-big-meat-and-dairy-avoid-climate-action/
[7] https://www.beuc.eu/sites/default/files/publications/BEUC-X-2025-056_Blueprint_EU_Action_Plan_for_Plant-based_Foods.pdf
[8] W 2022 r. koszty ekonomiczne produkcji i konsumpcji żywności pochodzenia zwierzęcego w UE, uwzględniając wpływ na dobrostan zwierząt, zdrowie ludzi, klimat, użytkowanie ziemi oraz zanieczyszczenie wody i powietrza, wyniosły 3 biliony euro – ponad siedmiokrotność kosztów produkcji i konsumpcji. Scenariusz zdrowszych, bardziej roślinnych diet mógłby zaoszczędzić 43% tych kosztów, czyli 1,3 biliona euro rocznie (dane FAO 2020).
[9] Oficjalny raport UE 2024. Badanie GBD szacuje, że w 2019 r. w UE ponad 800 000 zgonów i ponad 14 mln utraconych „zdrowych lat życia” (DALY) było spowodowanych niezdrowymi dietami. Konsensus medyczny wskazuje, że większe spożycie żywności roślinnej i białek roślinnych poprawiłoby zdrowie.
https://www.thelancet.com/gbd/summaries
[10] Raport Greenpeace (2020) we współpracy z Europejską Agencją Środowiska (EEA) podkreśla konieczność ograniczenia nadprodukcji i konsumpcji produktów zwierzęcych, by uniknąć kryzysu klimatycznego. Bez redukcji liczby zwierząt hodowlanych UE nie osiągnie celów porozumienia paryskiego. Artykuł na ten temat.
[11] 40% ziemi w Europie jest przeznaczone pod rolnictwo — to dziesięć razy więcej niż łącznie wszystkie tereny miejskie i sztuczne. Takie dane podają najnowsze statystyki UE (nowe dane ukażą się w 2025). Efektywność energetyczna (kaloryczna) oraz efektywność białkowa produktów zwierzęcych wynosi 25% lub mniej, w zależności od rodzaju produktu, według danych Our World in Data.
[12] Hodowla zwierząt w UE importuje 66% wysokobiałkowych pasz spoza Unii.
Raport JRC 2024 dotyczący luki białkowej UE:
https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC137180
[13] https://eeb.org/strategic-dialogue-farmers-and-ngos-reach-historic-consensus-calling-for-a-fair-and-sustainable-transition-for-eu-food-and-farming/
[14] Odpowiedź konsorcjum Methane Matters na brak odniesień do metanu w „Wizji dla rolnictwa” Komisji Europejskiej:
https://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2025/03/Methane-Matters-Consortium_Response-to-Hansens-Vision-for-Agriculture.pdf
[15] https://www.beuc.eu/sites/default/files/publications/BEUC-X-2025-056_Blueprint_EU_Action_Plan_for_Plant-based_Foods.pdf
Partnerzy:
